تبیین مفهوم فضای جغرافیایی در مکاتب روششناسی اثباتگرا و هرمنوتیک
نویسنده
چکیده مقاله:
در فلسفه علم و بویژه در علوم انسانی تعریف و شناخت مفاهیم و موضوعات مورد مطالعه می تواند مبنای هستی شناسانه، معرفت شناسانۀ و روش شناسانۀ متفاوت و یا حتی متضاد داشته باشد. از این جهت تعیین چارچوب نظری شناخت یک مفهوم بنیادین؛ از مبنایی ترین اصول مطالعه و شناخت مفاهیم و موضوعات میباشد. در علوم جغرافیایی یکی از مفاهیم و پارادایمهای تعیین کننده، مفهوم فضا میباشد که تفسیر آن در مکاتب مختلف روششناسی از جمله در پوزیتیویسیم (اثباتگرایی) و هرمنوتیک(تفسیری) متفاوت میباشد. از این رو با توجه به بنیادین بودن موضوع، در این پژوهش کوشش گردیده با رویکرد توصیفی - تحلیلی و با مراجعه به مستندات معتبر نظری رویکرد نوینی در رابطه با شناخت مفهوم فضا در هر کدام از این مکاتب ارائه گردد. یافتههای تحقیق بیانگر آن است مفهوم فضا در روش شناسی اثباتگرا(پوزیتیویستی) به مثابۀ پدیدهای عینی شناخته میشود که ناشی از تعامل متقابل انسان و محیط ظهور یافته و تنها با تائیدات تجربی و عقلانی و با اتکا به ابزارهای کمیتپذیر میتوان پراکنش و تحلیل روابط بین پدیدههای فضایی را مورد مطالعه قرار داد .در نقطه مقابل در چارچوب مکتب هرمنوتیک نمادها و فرایندهای فضایی منتج از زمینههای اجتماعی و فرهنگی خود میباشند. بطوریکه هر فضای جغرافیایی به یک منبع گفتمان و اقتدار وابسته است که الزاماً این منبع قدرت و اقتدار سیاسی میتواند مشهود هم نباشد. ضمن اینکه برداشت و نتیجهگیری و تفسیر افراد مختلف از فضای واحد بر اساس انگیزه و ذهنیت آنها میتواند ناهمسان باشد و این مسئله مؤید نسبی بودن فضا میباشد.
منابع مشابه
«فضای جغرافیایی چیست؟» درنگی بر سرشتِ فضای جغرافیایی، از چشم انداز پدیدارشناسی هرمنوتیک
از آن جا که «فضای جغرافیایی» درون مایه ی بنیادین دانش جغرافیاست، چون وچرا درباره ی چیستیِ آن، و این که «فضا» به معنای «جغرافیایی»آن، چیست؟ جستاری است که همواره ضرورت دارد. این نوشتار تلاش دارد تا با پرداختن به گونه های فلسفیِ فضااندیشی و با نگاهی سنجش گرایانه (انتقادی) به آن ها، راه را برای چون وچراها درباره ی چیستیِ «فضای جغرافیایی» باز کند. با نگریستنِ به «فضا» از چشم انداز «هستن ـ در ـ جهان»ِ های...
متن کاملروششناسی شناخت فضای جغرافیای چیست؟ (درنگی بر سرشت روششناسی شناخت فضای جغرافیایی از چشمانداز پدیدارشناسی هرمنوتیک)
The geographical space as a “phenomenon” includes various phenomena that we can put them in the two Dasien(s) and non-Dasien(s) layers. We try to answer this question: “which methodology is suitable methodology to cognition geographical space?” by the hermeneutic phenomenology perspective, and critical viewpoint to the categories of methodology (explanation & interpretat...
متن کاملتبیین روششناسی مناسب در کنترل استراتژیک
چکیده تحقیق حاضر با هدف تبیین و ارائه روش شناسی مناسب مطالعات کنترل استراتژیک صورت گرفته است. مورد مطالعه در این تحقیق، تحقیقات انجام شده در حوزه کنترل استراتژیک سطح کلان کشور میباشد. این تحقیق برحسب دستاورد یا نتیجه تحقیق از نوع توسعهای -کاربردی و از لحاظ هدف تحقیق از نوع اکتشافی و به لحاظ نوع دادههای مورد استفاده، یک تحقیق کیفی است. روش این تحقیق از نوع تحقیقات موردی است، لذا فرضیههای تحق...
متن کاملتبیین تحوّلات مفهوم مرز در فضای سیاسی مجازی
مرز به پدیدهای فضایی گفته میشود که بازتابندهی قلمرو حاکمیّت سیاسی یک دولت بوده و مطابق قواعدی خاص در مقابل حرکت انسان، انتقال کالا و نشر افکار مانع ایجاد میکند. جهانیشدن و بحث گسترش فزایندهی فناوری اطلاعات و ارتباطات که از آن بهعنوان "جامعهی شبکهای" یاد میشود، به تحوّل و دگرگونی در ابعاد مختلف سیاسی، امنیّتی، اقتصادی و اجتماعی منجر شده و ویژگیهای جامعهی شبکهای همچون اقتصاد اطلاعاتی، ف...
متن کاملمفهوم معرفت در عرفان اسلامی و مکاتب روان شناختی
«معرفت» شناخت موجودات است آن چنان که هستند. عرفای اسلامی برای رسیدن به این مرتبه دو سطح را برای سالک واجب انند. یکی سطح «ظاهری» که علم از طریق دریافتهای حواس ظاهری و تحلیل آنها به وسیلۀ قوۀ خرد که بدان، علم بحثی یا معرفت کسبی گویند، حاصل میشود. سطح «عالیتر» معرفت، عبارت است از دریافتهای «قلبی» که به صورت «مکاشفات» و «مشاهدات» بی هیچ نیروی خود آگاه عارف کسب می شود، این نوع معرفت را معرفت کش...
متن کاملمنابع من
با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید
ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده{@ msg_add @}
عنوان ژورنال
دوره 29 شماره 2
صفحات 35- 54
تاریخ انتشار 2018-08-23
با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.
کلمات کلیدی
میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com
copyright © 2015-2023